Identiteit

Successen, Elsevierlijstjes, awards: ze horen bij onze competitieve samenleving en gezondheidszorg. Managers en financiers rekenen er zich rijk mee. En voor de mensen achter deze successen is het een vorm van erkenning van hun ambities en inzet. Daarom kan het Radboud op bijvoorbeeld Wereldkankerdag ook terecht met trots uitdragen wat er aan vooruitgang wordt geboekt in de bestrijding van kanker.

Maar is met het bereiken van zo'n successtatus ook de kern van onze identiteit bereikt? Ik meen van niet, al was het alleen maar omdat dan al te gemakkelijk uit de aandacht verdwijnt dat die steeds groeiende kennis bij veel vormen van kanker nog steeds te kort schiet. En omdat we ons wel parmantig een 'universitair medisch centrum' mogen noemen, maar op de eerste plaats toch een ziekenhuis zijn, waar zorg voor zieken doorgaat ook als diagnostiek en curatieve behandelingen geen zin meer hebben.

De christelijke traditie waaraan het  UMC St Radboud voor een belangrijk deel zijn identiteit ontleent, blijft in dit opzicht een krachtige reminder, ook voor allen die deze traditie niet delen. In het Bijbelse verhaal van de Barmhartige Samaritaan ligt een man langs de weg, mishandeld, halfdood, slachtoffer van een roofoverval. Twee Joden, religieuze functionarissen nog wel, lopen er met een grote boog omheen. Maar een buitenlander uit Samaria is ten diepste begaan met het slachtoffer, onderbreekt zijn reis, verzorgt zijn wonden en laat hem in een herberg verder verzorgen. Aan dit verhaal heeft de gezondheidszorg zich vanouds gespiegeld: de naaste worden van mensen in nood. En als er een Laatste Oordeel is, wordt bekeken of je precies dat hebt gedaan, en niet of je christelijk, joods, moslim of wat dan ook was.

Enkele jaren geleden specificeerde het Radboud zijn identiteit met de term 'menslievendheid'. De gelijknamige werkgroep definieerde het als deskundigheid, ingebed in een houding van aandachtige betrokkenheid. Menslievendheid was niet zomaar een term die door een extern glossy PR-bureau was verzonnen: zij was de conclusie uit een onderzoek onder medewerkers over wat zij de essentie vonden van hun werk en hun bezieling, en dus van hun identiteit.

Het was ook een term die een thuis had in de christelijke caritastraditie van het UMC St Radboud. Geen successcores, maar mensen in nood bijstaan. Blijkens onderzoek onder oud-patiënten en uit eigen ervaring weet ik dat die identiteit door velen in huis dagelijks wordt gerealiseerd. Als het Radboud daarom op iets trots kan zijn, dan is het dit: dat hier zorgverleners voelbaar begaan zijn met hun patiënten, en van daaruit hun deskundigheid inzetten.

Dr Martien Pijnenburg

Martien Pijnenburg overleed op 28 november 2013. Zijn blog over Identiteit verscheen eerder dit jaar in de Radbode.

< terug naar het overzicht