Aanmelden voor onze nieuwsbrief

Keuzehulpen – u vindt ze op www.kiesbeter.nl

Wellicht hebt u het opgemerkt: eind juni verscheen het advies "De participerende patiënt". De Raad voor Volksgezondheid en Zorg nam daarin de achterblijvende implementatie van patiëntparticipatie onder de loep. Conclusie: patiënten ervaren een gebrek aan informatie en voor zorgverleners is het onduidelijk wanneer patiëntenparticipatie opportuun is. Daar komt nog bij dat de financiële prikkels voor patiëntparticipatie ontbreken. De aanbevelingen waren duidelijk: we hebben patiënteninformatie, keuzehulpen, individuele zorgplannen, richtlijnen en financiële beloning nodig.

Voorspelbare aanbevelingen of moet ik zeggen 'herkenbaar'? Dit voorjaar had ik namelijk het voorrecht om drie maanden onderzoek te doen in de Verengde Staten. Ik was te gast in Hanover, New Hampshire. Een afgelegen dorp in New England, met nog geen 10.000 inwoners, op 200 km van Boston. Juist op deze afgelegen plek staat patiëntparticipatie hoog op de onderzoeksagenda. Dat bracht me naar Hanover: de plek om mee te kijken in de keuken van best practices en toponderzoekers.

Inderdaad: het ziekenhuis van Hanover heeft een heus Center for Shared Decision Making! Artsen kunnen binnen het EPD een keuzehulp aanvragen, net zoals je een bloedonderzoek of röntgenfoto aanvraagt. Een medewerker van het Center beoordeelt de aanvraag en stuurt vervolgens per post, een keuzehulp naar het thuisadres van de patiënt. En houdt het daarmee op? Nee - de patiënt kan ook nog een gratis counselinggesprek aanvragen. Het Center wordt helaas niet gefinancierd vanuit de zorg, maar overleeft op subsidies. Is dit een best practice voor Nederland, waar de RVZ naar zoekt?

Laat ik duidelijk zijn: keuzehulpen zijn geen tools waarmee patiëntparticipatie in de spreekkamer automatisch vorm krijgt. Onderzoek toont keer op keer aan dat patiënten die gebruik maken van een keuzehulp, over meer kennis beschikken en dat hun besluiten beter aansluiten bij persoonlijke voorkeuren. Maar, in al dat onderzoek wordt grotendeels voorbijgegaan aan hetgeen waar het echt om gaat: wat doet een keuzehulp met het gesprek tussen de arts en de patiënt? Laten we niet vergeten dat besluiten in de spreekkamer worden genomen.

 In Nederland is van een gestructureerde aanpak om patiëntparticipatie in de spreekkamer te implementeren geen sprake. Bestaande keuzehulpen zijn bijvoorbeeld te vinden op www.kiesbeter.nl. Dat lijkt een mooie, eerste stap. Maar de implementatie van deze op zichzelf staande tools is kansloos. Integratie in work flows, expliciet benoemd als onderdeel van het werkproces, en een cultuuromslag zijn minimale eisen voor een vervolgstap richting implementatie van patiëntparticipatie. Het KwaliteitsInstituut wil hier op termijn wel een rol gaan in spelen. In de tussentijd hebben alle stakeholders de verantwoordelijkheid om op kleine schaal implementatieprojecten op te zetten. Op zoek naar best practices hoe we de aanbevelingen van de RVZ kunnen omzetten in de realisatie van participatie van patiënten in de spreekkamer.

Dr. Marjan Faber
Senior onderzoeker

 M. Faber Blog Marjan Sept 2013 Campus _Dartmouth

< terug naar het overzicht