Veiligere ziekenhuiszorg door interne audits?

Patiënten moeten erop kunnen vertrouwen dat de ziekenhuiszorg die zij ontvangen veilig is. Van onveilige zorg is sprake als patiënten tijdens de behandeling (bijna) schade oplopen door tekortkomingen in de zorgverlening of het zorgsysteem (‘adverse events’ (AEs)). In Nederland hebben bijna alle ziekenhuizen interne audits geïmplementeerd om de veiligheid van patiënten in de ziekenhuiszorg te bewaken en te verbeteren. Interne audits zijn onafhankelijke, objectieve peer-to-peer evaluaties waarbij zorgprofessionals worden aangemoedigd om acties in te zetten om de veiligheid van patiënten te verbeteren. Het effect van audits is gebaseerd op het mechanisme dat zorgprofessionals hun klinische praktijk verbeteren indien die niet overeenkomt met de gestelde kwaliteitsnormen. Of ziekenhuisbrede interne audits daadwerkelijk de patiëntveiligheid verbeteren, is onderzocht in een effect- en procesevaluatiestudie.

De conclusie is dat er geen effect van interne audits op (vermijdbare) AEs, teamklimaat onder zorgverleners en patiëntveiligheidscultuur op klinische afdelingen is, maar het ervaren gevoel van veiligheid en kwaliteit van zorg bij patiënten en medicatie- en informatieveiligheid op klinische afdelingen significant verbeterden. Vijftien maanden na de interne auditdag is 21% van de voorgenomen verbeteracties volledig geïmplementeerd. Belangrijke factoren die de implementatie van verbeteringsacties belemmerden waren: de korte implementatietijd van gemiddeld negen maanden, tijdrovende en arbeidsintensieve implementatie van verbeteracties, gericht op complexe, multidisciplinaire veiligheidsproblemen zoals het veranderen van een artsenvisitestructuur en beperkte organisatorische ondersteuning zoals onvoldoende personele capaciteit, tijd en ICT-ondersteuning bij het implementeren van de verbeteracties. 

Deze studie laat zien dat focus op en ondersteuning bij kwaliteitsverbetering in tijd, menskracht en middelen, een realistisch tijdsbestek voor het implementeren van verbeteracties en een daarop afgestemde effectevaluatie noodzakelijk is om effecten van interne audits op patiëntveiligheid aan te kunnen tonen.

International Journal for Quality in Health Care. Effects of patient safety auditing in hospital care: results of a mixed-method evaluation (part 1). Hanskamp-Sebregts M, Zegers M, Westert G, Boeijen W, Teerenstra S, Van Gurp PJ, Wollersheim H. International Journal for Quality in Health Care. 2018 1–8 doi: 10.1093/intqhc/mzy134

Process evaluation of the effects of patient safety auditing in hospital care (part 2). Hanskamp-Sebregts M, Zegers M, Westert G, Boeijen W, Teerenstra S, Van Gurp P, Wollersheim H. International Journal for Quality in Health Care. 2018 1–9 doi: 10.1093/intqhc/mzy173