
Aanmelden voor onze nieuwsbrief
Betaalbare topzorg?
Curatieve zorg kan worden onderverdeeld in vijf functies: 1) de
eerste lijn, 2) electieve
zorg, 3) de laboratoria, 4) de basis medisch-specialistische zorg,
en 5) de universitaire
en topklinische zorg. De grote omvang van de laatste typeert de
Nederlandse zorgsector. Universitaire- en topklinische instellingen
zijn verantwoordelijk voor circa zestig tot zeventig procent van
het ziekenhuisbudget (exclusief derde geldstroom). Dit heeft
duidelijke opbrengsten: hoge scores qua wetenschappelijke output,
een hoog opleidingsniveau en een uitgebreide infrastructuur voor
complexe patiëntenzorg.
De cijfermatige omvang van de topsector impliceert dat deze niet buiten beeld kan blijven bij de pogingen de zorg 'betaalbaar' te houden. Iets dat momenteel hoog op de agenda staat. De institutionele positie van de topzorg binnen het zorgbestel is echter buitengewoon stevig. Kleinere ziekenhuizen en ook veel zelfstandige behandelcentra zien de toekomst met meer zorg tegemoet. Zij worden steeds meer uitgedaagd door zorgverzekeraars die daarvoor ook over de instrumenten beschikken om goedkopere zorg te leveren. Het risico dat zij geen contract krijgen wordt reëel.
Dat probleem hebben de universitaire- en topklinische ziekenhuizen niet. Deze beschikken over een stevige marktmacht en zijn ondanks de gevoelde druk en administratieve last van de zorginkoop, duidelijk de bovenliggende partij in de onderhandelingen met de verzekeraar. Deze instellingen ontwikkelen zich ook meer en meer tot de spin in de zich verder ontwikkelende zorgnetwerken. Terecht of onterecht, maar de grip van de verzekeraar op deze instellingen die de hoogste uitgaven kennen is zeer beperkt - en daarmee dus ook op de totale uitgavenontwikkeling in de curatieve zorg.
Als we nu eens aannemen dat deze situatie niet van de een op
andere dag wijzigt −
dat wil zeggen dat de prikkels van gereguleerde competitie en
selectieve zorginkoop voorlopig aan deze instellingen voorbij gaan
− wat zijn dan de mogelijkheden voor de bijdrage van universitaire
en topklinische instellingen aan het betaalbaar houden van de
curatieve zorg?
Ik denk dat twee zaken beter binnen beeld dienen te raken: 1)
focus op het eigen
functioneren van de topzorg, met name de verdere verbetering en
regie op de kwaliteit van de patiëntenzorg; en 2) de aanwending van
de invloed van de centrale positie van deze instellingen op de
andere aanbieders en spelers.
De omvang en brede focus van de universitaire en topklinische
instellingen leidt onvermijdelijk tot veel coördinatieproblemen: er
lopen verschillende bedrijfsmodellen door elkaar heen; en er is
veel ondersteunende staf nodig om aan alle interne en
externe eisen te kunnen voldoen; de overhead is hoog. Hiernaast
zijn er veel inherente
breukvlakken in de zorg zelf, bijvoorbeeld voor de grote groep
kwetsbare ouderen die 'continue' gebruik maken van allerlei vormen
van zorg voor een groot aantal verschillende problemen. Hier is
kortom nog veel winst te behalen, voor de betaalbaarheid en -
belangrijker - voor de gezondheid. Feitelijk gaat het om
herontwikkeling van zorgprocessen langs de lijn van 'patient
value'.
De tweede uitdaging betreft het beter benutten van de invloed
van de 'topsector' op de vele andere zorgaanbieders en
beroepsbeoefenaren. Deze invloed is nu zeker niet altijd even
uitgekristalliseerd en specifiek. Hier liggen echter wel heel veel
kansen. De inhoud van de opleidingen, het onderzoek, de (medische)
innovaties, monitoring van variatie in
indicatiestelling voor allerlei vormen van medisch handelen, de
richtlijnontwikkeling − ze
hebben veel (indirecte) invloed op de kosten van de zorg. Het zijn
de professionals binnen de universitaire en topklinische
instellingen die een groot deel van deze activiteiten verzorgen.
Hier liggen kansen als de werkzaamheden beter worden verbonden met
de maatschappelijke behoefte aan betaalbare zorg.
Daarmee ben ik dan meteen - maar ongemerkt − terechtgekomen bij
het doel van het
overgrote deel van de activiteiten van IQ healthcare. Vanuit de
setting van een groot universitair ziekenhuis actief bijdragen aan
de verbetering van de kwaliteit en doelmatigheid van de zorg. Zo
bezien is de taak nog lang niet klaar.
Dr Patrick Jeurissen, senior onderzoeker IQ healthcare, programmaleider van Celsus Academie voor betaalbare zorg en coördinator Strategie bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
- Blog
- Het paard achter de wagen spannen
- Dé kwaliteit bestaat niet
- Continuïteit van zorg en spoed gaat niet altijd goed
- Gevangen in het RCTweb van de evidence spin
- A giant leap for mankind
- Empowerment: wat beleidsmakers zeggen, proberen onderzoekers te meten
- Patiëntgerichtheid in het ziekenhuis
- Medicalisering
- Ergotherapie aan huis bij dementie: effectieve en efficiënte persoonsgerichte zorg
- Amerikaanse belangstelling
- Alles is complex
- Palliative care 2020:towards integration of palliative care in an age-friendly EU, 15 October 2014 Brussels
- Zonder patiënt is het zorgteam niet compleet en kunnen we niet scoren
- Economisch verantwoorde zorginnovatie in de paramedische sector: een utopie?
- Betaalbare topzorg?
- Van 'group-based medicine' naar 'person-based medicine'
- Zet Palliatieve Zorg op de kaart!
- Toepassing van patiënt-gerapporteerde uitkomsten in de zorg
- Identiteit
- Taakherschikking vraagt om vertrouwen
- Patiëntervaringen 2.0
- Patiënt aan het roer of toch het geld?
- Keuzehulpen – u vindt ze op www.kiesbeter.nl
- Patiëntenautonomie
- Prestaties langs de meetlat, maar welke?
- Dit nooit meer!
- De zorg is ziek: diagnose onbeheerste groei!
- Waardigheid,sleutelwoord in effectieve hulpverlening
- Een bezoek aan de spoedeisende hulp
- Waar gaat dat heen met het kostenprobleem?
- Huidig zorgsysteem lokt overconsumptie uit
- De waarde van gelijke zorg
- Goede zorg is meer dan bewezen zorg, maar is EBP daarmee een illusie?
- “Kabinet, leg uit hoe je tot je coronamaatregelen komt”
- John Snow. Over de cholera en een bijzondere Londense arts (1813-1858)
- Het virus en de graphic novel
- Beri-beri: een bijzondere ziekte in veel gedaantes
- Schat der gesondheyt
- Het weerwolfsyndroom of hypertrichose
- Hysterie: over een gestorven ziekte
- Het Zanderinstituut te Rotterdam
- Van staarsteken tot intra-oculaire kunstlens
- Dichter bij de dood via strips
- Over Indische spruw of ‘aphtae tropicae’
- Boeken
- Rapporten
- Tools
- Conferenties
- Proefschriften