Waardigheid,sleutelwoord in effectieve hulpverlening

Tijdens mijn vakantie in Oostenrijk wandelen wij een berg op met als beloning een heerlijke lunch buiten in de bergzon. Het restaurant op de Maiskogel trekt vooral veel skiërs aan. Terwijl ik in de rij sta te wachten, hoor ik een geweldig gekletter achter mij. Een lange atletische skiër ligt op de grond tussen zijn schnitzels, cola en patat. Hij kijkt beduusd om zich heen. De hulptroepen snellen toe. Hij komt overeind en krijgt nieuwe schnitzels en patat.

De behulpzame waardin wil onder geen beding dat hij zijn eten opnieuw naar buiten draagt, "dan komt er maar opnieuw rommel". Alleen zijn cola mag hij nog dragen. De man glimlacht en giechelt maar een beetje. Hij lijkt onhandig groot. Hij haalt het niet in zijn hoofd om te protesteren. Hij wordt geholpen, maar levert daarvoor op dat moment zijn waardigheid in.

Als hij naar beneden skiet zal hij het incident wel vergeten zijn. De prijs voor mensen die iedere dag geholpen moeten worden is aanzienlijk hoger. Als zelfs zo'n zichtbaar bekwame man "geholpen" wordt door hem de toegang tot zijn eigen vermogen om een volgeladen blad te dragen te ontzeggen, hoe gaat het dan bij mensen die echt zichzelf niet kunnen helpen?

Met de beste bedoelingen wordt hen meer uit handen genomen dan nodig. Hun vermogen tot het smeren van eigen boterhammen bijvoorbeeld. Te veel hulp en hulp die overduidelijk maakt dat iemand niet meer zelf in staat is een handeling te verrichten, tast vaak de waardigheid aan waardoor het positieve effect van de hulp drastisch wordt verminderd. Waardigheid is een sleutelwoord in effectieve hulpverlening.

Prof.dr. Myrra Vernooij-Dassen, hoogleraar psychosociale aspecten van zorg voor kwetsbare ouderen

< terug naar het overzicht