De-implementatiestrategieën voor onnodig verpleegkundig handelen, een systematische review
De ontwikkeling van richtlijnen voor verpleegkundigen is een actueel onderwerp en aandacht voor zowel implementatie als de-implementatie is daarmee noodzakelijk: we weten immers dat dit niet vanzelf gaat. Het doel van deze systematische review was het identificeren van effectieve strategieën voor de-implementatie van onnodig verpleegkundig handelen. Twintig van de zevenentwintig geïncludeerde studies betrof de de-implementatie van vrijheidsbeperkende maatregelen. Veertien studies lieten een reductie van het gebruik zien, dertien studies hadden een educatieve component. De gebruikte strategieën zijn echter te beperkt beschreven om conclusies te kunnen trekken.
Het doel van deze systematische review was het identificeren van effectieve strategieën voor de-implementatie van onnodige of ineffectieve verpleegkundige handelingen. Er werd in zeven verschillende databases gezocht waaronder Embase, Medline en CINAHL. De ‘Cochrane Effective Practice and Organisation of Care Taxonomy’ werd gebruikt om implementatiestrategieën te categoriseren. Zevenentwintig studies werden geïncludeerd waarvan er twintig het gebruik van vrijheidsbeperkende maatregelen betroffen. De overige studies betroffen het voorschrijven van antibiotica en antipsychotica, het aanvragen van leverfunctietesten en het gebruik van urinekatheters. Met twaalf van de vijftien gecontroleerde studies werd een meta-analyse uitgevoerd, van de drie overige gecontroleerde studies was te weinig data beschikbaar (n=2) of werd geen effect gemeten op patiëntniveau (n=1). Slechts in twee studies werd voorafgaand aan de keuze van de implementatiestrategie een analyse gedaan van bevorderende en belemmerende factoren. De meeste studies met een positief significant effect op het verpleegkundig handelen gebruikten een educatieve component. Op basis van de resultaten kunnen geen uitspraken worden gedaan over welke strategie het meest effectief is door de hoge mate van heterogeniteit en een gebrek aan studies. Ook de beschrijving van de gebruikte strategieën is beperkt, waardoor geen goed oordeel gevormd kan worden over wat werkt wanneer en bij wie.