Geriatriescholing op de SEH: zinvol of niet?

Net als in de rest van de wereld neemt in Nederland het aantal ouderen op de Spoedeisende Hulp (SEH) toe. Ongeveer 1 op de 4 van de patiënten op de SEH is 70 jaar of ouder. Veel van deze ouderen presenteren zich op de SEH met een combinatie van klachten (somatisch, psychisch, sociaal en functioneel), polyfarmacie en atypische klachten. Deze aspecten maken het voor SEH-artsen en verpleegkundigen vaak lastig om tijdig de juiste zorgvraag en -behandeling te bepalen. Bovendien zijn zij primair geschoold in het verlenen van acute zorg en niet zozeer in het herkennen van en anticiperen op (onderliggende) geriatrische problematiek. Internationaal is daarom steeds meer aandacht voor het belang van geriatriescholing op de SEH. Echter, het ontbreekt aan inzicht in bewezen effectieve scholingsprogramma’s en hun kenmerken.

Onderzoekers Gijs Hesselink (IQ healthcare; SEH), Mehmet Demirbas (Geriatrie), Marcel Olde-Rikkert (Geriatrie) en Yvonne Schoon (SEH, Geriatrie) zochten in vijf verschillende wetenschappelijke databases naar bestaand empirisch bewijs voor de impact van scholingsprogramma’s op één of meerdere leeruitkomsten van het Kirkpatrick-evaluatiemodel, namelijk: verandering in houding, kennis, vaardigheden en handelen van deelnemers, en verandering in klinische uitkomsten. De gevonden artikelen werden kwalitatief geanalyseerd op bovengenoemde uitkomsteneffecten en programmakenmerken. Wat blijkt?

Scholing – vaak bestaande uit een combinatie van verschillende werkvormen – draagt bij aan het verbeteren van geriatrische kennis onder SEH-personeel. De vraag of geriatriescholing ook impact heeft op het medisch en verpleegkundig handelen en op klinische uitkomsten is vooralsnog niet eenduidig te beantwoorden. Bestaand empirisch bewijs is schaars en veelal gebaseerd op zelfrapportage van een kleine groep deelnemers. Daarnaast zijn veel metingen alleen direct na de scholing uitgevoerd, waardoor langere termijn effecten onduidelijk blijven.

De onderzoekers pleitten daarom voor meer gedegen onderzoek naar de effectiviteit en de kritische succesfactoren van geriatriescholing voor SEH-personeel. Zo moet, wat hen betreft, bijvoorbeeld meer focus komen te liggen op het evalueren van het klinisch handelen en patiënt-gerelateerde uitkomsten met behulp van betrouwbare en valide meetinstrumenten. Zo kan beter worden bepaald of een scholingsprogramma écht succesvol is.

 Klik hier voor het artikel van Gijs Hesselink, Mehmet Demirbas, Marcel Olde-Rikkert en Yvonne Schoon.