Het leren van gezamenlijke besluitvorming in de klinische praktijk

Het belang van gezamenlijke besluitvorming voor de gezondheidszorg staat nauwelijks meer ter discussie. Het vergt van artsen nieuwe kennis en vaardigheden om dit goed in de praktijk te brengen. Hoe leren artsen dit? Dat was de focus van een kwalitatieve studie onder patiënten, familieleden, coassistenten, arts-assistenten en ervaren artsen uit twee domeinen: de intensive care en de voortplantingsgeneeskunde.

Dit onderzoek werd opgezet en uitgevoerd in nauwe samenwerking met patiëntenorganisaties Freya en Op Een IC Liggen. In individuele en focusgroepinterviews spraken 47 mensen over hun ervaringen met en ideeën over gezamenlijke besluitvorming. In een afsluitende werkconferentie formuleerden veertig patiënten, familieleden, jonge en ervaren artsen gezamenlijk aanbevelingen voor de medische opleiding.

De deelnemers waren eensluidend: de nuances van gezamenlijke besluitvorming leer je in de praktijk, niet tijdens de basisopleiding Geneeskunde. Coassistenten en arts-assistenten beschreven hoe ze door het observeren en kopiëren van meer ervaren zorgverleners langzaam hun eigen ‘repertoire’ van vaardigheden opbouwen. Daarbij vonden ze het behulpzaam om veel verschillende voorbeelden te zien – zowel goede als slechte.

Op basis van deze kwalitatieve studie concluderen we dat het betrekken van patiënten in onderwijs van toegevoegde waarde lijkt bij het leren van gezamenlijke besluitvorming. Informele leerprocessen en rolmodellen spelen daarbij bovendien een belangrijke rol. Een reflectieve praktijk, waarin de ontwikkelde kennis, houding, en vaardigheden continu geëvalueerd worden, is essentieel.

Bent u benieuwd naar het hele verhaal? Het volledige artikel is onlangs verschenen in Patient Education and Counseling en beschikbaar via: https://doi.org/10.1016/j.pec.2020.09.034. 

Oerlemans AJM, Knippenberg ML, Olthuis GJ. Learning shared decision-making in clinical practice. Patient Education and Counseling. Online beschikbaar sinds 29 september 2020.