Hoe persoonsgericht werken verpleegkundigen?

Essentiële verpleegkundige zorg draait om de zorg die voor iedere patiënt noodzakelijk is, ongeacht zijn aandoening of de omgeving waarin zorg geleverd wordt. De basis hiervan is een effectieve relatie tussen de verpleegkundige en de patiënt, waarbij gekeken wordt welke zorg bij het individu past. Dit lijkt echter een grote uitdaging te zijn in de huidige zorg in de ziekenhuizen met een sterke focus op de medische behandeling en een onderwaardering van essentiële verpleegkundige zorg. Verpleegkundigen geven aan persoonsgerichte zorg belangrijk te vinden, echter studies wijzen erop dat verpleegkundigen hun eigen niveau van persoonsgerichtheid van de zorg overschatten.

In deze studie zijn 30 verpleegkundigen van drie verschillende afdelingen geobserveerd tijdens het verlenen van de ochtendzorg. Deze observaties duurden gemiddeld 2,5 uur, waarbij steeds een onderzoeker meeliep met een verpleegkundige. Hierbij werden met behulp van een observation guide door de onderzoeker snelle notities gemaakt die direct na afloop werden uitgeschreven. Deze transcripten zijn voorgelegd aan de betreffende verpleegkundige om te controleren op juistheid. Framework analyse van de transcripten liet drie thema’s zien: 1) essentiële zorgelementen, 2) persoonsgerichte zorg versus taak gerichte zorg, en 3) zorgcoördinatie.  

De resultaten laten zien dat verpleegkundigen met name gericht waren op de lichamelijke zorg, en daarbij beperkt aandacht hadden voor psychosociale en relationele aspecten. Verpleegkundigen werkten op een taakgerichte manier en waren in hun communicatie voornamelijk gericht op het ophalen van informatie. De patiënt werd daarbij geïnformeerd over de handelingen die werden uitgevoerd. Het onderzoek laat zien dat er tijdens de ochtendzorg weinig aandacht was voor het actief betrekken van patiënten om te komen tot persoonsgerichte zorg. 

van Belle E, Giesen J, Conroy T, van Mierlo M, Vermeulen H, Huisman-de Waal G, Heinen M. Exploring person centered fundamental nursing care in hospital wards: a multi-site ethnography. J Clin Nurs. 2019 Aug 13