Value-Based Health Care onderzoek – Leidt eiwitverrijkt eten en drinken tot betere zorguitkomsten?

Hoe doorstaan oudere hartpatiënten hun operatie als ze in de voorafgaande weken thuis eiwitverrijkt brood, fruitsap, soep, zuivel en koekjes eten? Onderzoek op basis van de Value-Based Health Care (VBHC) methodiek moet deze vraag beantwoorden. 

Uit eerder onderzoek van Universiteit Wageningen blijkt dat mensen die de betreffende verrijkte producten frequent gebruiken dagelijks anderhalf keer meer aan eiwitten binnenkrijgen, zónder meer te eten. Oudere mensen hebben meer eiwitten nodig om in een goede, gezonde voedingstoestand te blijven. Dat geldt des te meer wanneer ze, bijvoorbeeld door ziekte, ondervoed zijn of moeten aansterken na een operatie.
Verder wetenschappelijk onderzoek moet nu uitwijzen wat het effect is als oudere patiënten die een aortaklepbehandeling moeten ondergaan voorafgaand aan de operatie twee weken lang eiwitverrijkte producten eten en drinken. Vergroot het dagelijks gebruik van deze producten hun overlevingskans en herstellen ze sneller na de ingreep? Is hun kwaliteit van leven naderhand ook beter? Doel is om de zorg beter en doelmatiger te maken. Hierbij wordt primair gekeken naar de nationaal vastgestelde uitkomstindicatoren van Meetbaar Beter.

Value-Based Health Care
De bijvoedingsinterventie is onderdeel van een wetenschappelijk onderzoeksprogramma in het St. Antonius Ziekenhuis naar VBHC in samenwerking met IQ Healthcare. Het VBHC-onderzoek is een van de eerste onderzoeken in Nederland dat wetenschappelijk kijkt naar de vraag hoe het sturen op uitkomstindicatoren leidt tot meer waarde voor de patiënt. De kern van het onderzoek is het verbeteren van de kwaliteit van zorg op basis van inzicht in uitkomsten zoals verkregen in Meetbaar Beter. In het onderzoek wordt de impact van de eiwitverrijkte voeding gemonitord ten opzichte van een zestal Meetbaar Beter hartcentra dat participeert in het onderzoek.

Aortaklepproblemen
Een op de acht mensen van 75 jaar en ouder heeft last van aortaklepproblemen. In ernstige gevallen wordt de klep vervangen. Dat kan tot op hoge leeftijd, maar zoals bij veel aandoeningen geldt, zijn ook hier de uitkomsten bij oudere patiënten vaak minder goed dan bij jongere patiënten. Ouderen liggen vaak langer in het ziekenhuis, hebben eerder last van complicaties en komen vaker terug voor een heropname.
Ondervoeding heeft daarbij een negatieve impact op de behandelresultaten, blijkt uit diverse studies. Wat niet meehelpt, is het feit dat de eiwitbehoefte bij het ouder worden toeneemt, terwijl de eetlust bij veel senioren juist vermindert. Meer eten per dag lijkt daarom geen optie. Door alledaagse producten te verrijken met eiwit, hoeven de deelnemers aan het onderzoek niet extra veel te eten om meer eiwitten binnen te krijgen.

Samenwerking
Bij het meerjarige onderzoek onder honderden patiënten werkt het St. Antonius Ziekenhuis samen met onderzoeksinstituut IQ Healthcare, Carezzo Nutrition (producent van eiwitverrijkte producten) en maaltijdleverancier Maaltijdservice.nl. Nina Zipfel, onderzoekster bij IQ Healthcare, hoopt op de studie te promoveren.
Het project is onlangs van start gegaan en zal minimaal twee jaar lopen. Ongeveer 200 patiënten per jaar met aortakleplijden komen in aanmerking voor deze innovatie. Hierbij wordt zowel de periode voor, tijdens als na opname meegenomen. Patiënten zullen twee weken van te voren de eerste producten thuis toegestuurd krijgen. Het St. Antonius geeft hiermee invulling aan een bredere verantwoordelijkheid voor kwaliteit van zorg dan alleen tijdens de opname. Patiënttevredenheid, eiwitinname en impact op uitkomsten en kosten zullen de komende twee jaar gemonitord worden.

Het team dat hierbij betrokken is bestaat uit Nina Zipfel (promovenda, IQ Healthcare), Prof. dr. Gert Westert (Professor gezondheidszorgonderzoek / kwaliteit van zorg, hoofd van IQ Healthcare), Dr. Stef Groenwoud (gezondheidswetenschapper en ethicus, IQ Healthcare), Dr. Paul van der Nat (senior adviseur, onderzoeker, St. Antonius Ziekenhuis), Dr. Benno Rensing (cardioloog, St. Antonius Ziekenhuis), Drs. Edgar Daeter (cardio-thoracaal chirurg, St. Antonius Ziekenhuis). Het onderzoek is onderdeel van het Topzorg Experiment, gefinancierd vanuit ZonMW.

Het persbericht over dit project leidde tot de nodige publiciteit

Anthoniusziekenhuis, 24 maart 2017 - St. Antonius bezorgt eiwitverrijkte voeding thuis bij oudere hartpatiënt
Lees het volledige artikel

Nieuwegein TV, 24 maart 2017 - St. Antoniusziekenhuis onderzoekt methode met eiwitverrijkt eten en drinken
Lees het volledige artikel

Algemeen dagblad, 24 maart 2017 - Mogelijk sneller herstel na operatie door eiwitrijk dieet
Lees het volledige artikel  

 Utrechts Nieuwsblad, 25 maart 2017 - Proef eiwitrijk dieet voor sneller herstel
Lees het volledige artikel

Telegraaf, 28 maart 2017 - Eiwit service voor hartpatiënten
Lees het volledige artikel 

Nu. nl, 28 maart 2017 - St. Antoniusziekenhuis start onderzoek naar verbetering conditie na operatie
Lees het volledige artikel

Food Holland, 28 maart 2017 - St. Antonius ziekenhuis bezorgt eiwitverrijkte voeding thuis bij oudere hartpatiënt
Lees het volledige artikel

Leidsche-Rijn nieuws, 28 maart 2017 - St. Antonius Ziekenhuis werkt aan betere conditie hartpatiënt
Lees het volledige artikel

De Molenkruier, 29 maart 2017 - Onderzoek effect eiwitverrijkt eten
Lees het volledige artikel

Nieuws voor diëtisten, 7 april 2017 - Onderzoek naar effect eiwitverrijkte voeding voor operatie 
Lees het volledige artikel