Morele verbeelding als instrument voor biomedisch ethiekonderwijs

Moral sensitivity - het herkennen van ethisch geladen situaties - en moral reasoning – het achterhalen welke handeling of keuze moreel de juiste is – worden als belangrijke competenties gezien voor biomedische wetenschappers om ethische beslissingen te kunnen nemen in hun werk. Ofschoon er consensus over is dat deze competenties ontwikkeld kunnen worden aan de hand van onderwijsactiviteiten, is het onduidelijk welke mechanismen ten grondslag liggen aan het ontwikkelen van deze competenties. Wij beargumenteren dat moral imagination en bijpassende onderwijsstrategieën bijdragen aan het ontwikkelen van deze competenties. Moral imagination wordt in dit artikel gezien als het gebruik van narratieven, metaforen en beelden gedurende het proces van ethische reflectie op een specifieke situatie.

Onderwijsstrategieën kunnen zich richten op het leren herkennen van ethisch geladen situaties aan de hand van morele waarden, principes, deugden en theorieën. Dit kan bijvoorbeeld gerealiseerd worden door een scenario te bespreken met studenten aan de hand van morele principes, waarden, deugden en theorieën. Onderwijsstrategieën kunnen zich ook richten op het innemen van andere perspectieven, bijvoorbeeld aan de hand van rollenspellen of het herschrijven van een verhaal aan de hand van een ander perspectief. Weer andere strategieën richten zich op het onderzoeken welke morele consequenties bepaalde keuzes of handelingen mogelijk hebben. Zo kunnen studenten zelf realistische toekomstscenario’s schrijven waarin wetenschappelijke, politieke, sociale en economische factoren worden meegenomen. Discussies aan de hand van de scenario’s kunnen bijdragen aan het nadenken over welk toekomstscenario het wenselijkst is.

Door studenten biomedische wetenschappen ethiekonderwijs aan te bieden waarin hun moral imagination geactiveerd wordt, kunnen zij zelf beter de ethische dimensie van hun werkgebied herkennen en ethisch gemotiveerde keuzes maken. Tevens kan zulk onderwijs bijdragen aan de (toekomstige) samenwerking tussen biomedische wetenschappers, ethici en andere stakeholders om zo biomedische innovaties in de juiste banen te leiden.

Lees hier de volledige publicatie, getiteld 'Moral imagination as an instrument for ethics education for biomedical researchers'.
Elianne M. Gerrits, Lars S. Assen, Liesbeth Noordegraaf-Eelens, Annelien L. Bredenoord en Marc H. W. van Mil.
International Journal of Ethics Education (2023).