Welke taken voeren Physician Assistants en Verpleegkundig Specialisten uit in ziekenhuizen?

Bij de introductie van deze twee nieuwe beroepen werd vaak als bezwaar aangedragen dat het niet weer een nieuw beroep moest gaan worden waarvan de afgestudeerden alleen maar toegevoegde taken zouden gaan uitvoeren en het geen substitutie zou betreffen. Na ruim 15 jaar ervaring is dit onderzoek uitgevoerd en heeft het aangetoond wat de Physician Assistant (PA) en Verpleegkundig Specialist (VS) precies aan taken bijdragen.

Er is een beschrijvend onderzoek verricht, waarbij zowel kwalitatieve als kwantitatieve data is verzameld ten aanzien van de taken uitgevoerd door een PA en VS. Er zijn vijftien medische afdelingen geïncludeerd in vier verschillende ziekenhuizen.

Voor deze inventarisatie is gebruik gemaakt van het ziekenhuisinformatiesysteem. De geïnventariseerde taken werden geverifieerd door 108 interviews onder de PA’s en VSen aangevuld met de interviews van managers en superviserende medisch specialisten. Vervolgens zijn de geïnventariseerde taken onderverdeeld in taken in de directe en in de indirecte patiëntenzorg. In de interviews is ook aan de medisch specialisten en managers gevraagd hoe zij de bijdrage waardeerden.

In totaal zijn 2883 verschillende taken geïnventariseerd en geclassificeerd. De PA’s en VSen voerden een breed scala aan klinische en administratieve taken uit. Tussen de verschillende afdelingen en ziekenhuizen bestonden grote verschillen die te maken hadden met de lokale behoeften aan ondersteuning van een PA of VS.

Gegevens over de aard van de taken van de PA en VS die terug te vinden waren in de ziekenhuisinformatiesystemen gaven aan dat meer dan een derde van de taken niet correct werden geregistreerd of toe te wijzen waren aan de inzet van de PA of VS, terwijl die taken wel waren uitgevoerd. Na het analyseren en classificeren van de taken bleek dat de PA en VS meer dan twee derde van hun werktijd besteedden aan de directe patiëntenzorg.

Conclusies: PA’s en VS-en voerden een breed scala aan klinische taken uit die per medisch specialisme veel verschillen lieten zien. Ondanks het feit dat een groot deel van de taken niet zichtbaar was in het ziekenhuisinformatiesysteem vanwege een onjuiste administratie bleek uit de overige data en uit de interviews met medisch specialisten en managers dat de PA en VS van meerwaarde zijn voor de kwaliteit van zorg en de productie voor ziekenhuis-gebaseerde medische zorg in Nederland.

van den Brink GTWJ, Kouwen AJ, Hooker RS, Vermeulen H, Laurant MGH. An activity analysis of Dutch hospital-based physician assistants and nurse practitioners. Hum Resour Health. 2019 Oct 29;17(1):78. doi: 10.1186/s12960-019-0423-z. PubMed PMID: 31665010; PubMed Central PMCID: PMC6819603