Implementatie van bewegingsprogramma’s bij kanker: knelpunten vanuit het perspectief van patiënten
Het doel van de studie was om knelpunten en bevorderende factoren voor implementatie van bewegingsprogramma’s bij kanker te inventariseren vanuit het perspectief van patiënten.
In totaal zijn 34 patiënten geïnterviewd, via 4 focusgroep-interviews in drie verschillende typen ziekenhuizen (academisch, groot perifeer, klein perifeer). Het betrof patiënten met kanker die in opzet curatief werden behandeld of de behandeling onlangs succesvol hadden voltooid. Knelpunten en bevorderende factoren werden onderzocht binnen de zes domeinen van het framework van Grol & Wensing, namelijk de: (1) bewegingsprogramma's zelf, (2) patiënten, (3) zorgverleners, (4) sociale omgeving, (5) organisatie en (6) regelgeving en financiën.
We vonden knelpunten op alle domeinen, met uitzondering van het sociale omgevingsdomein. Op het gebied van de bewegingsprogramma's was het een knelpunt dat de programma's niet waren afgestemd op de behoeften van de patiënt. Patiënten bleken het moeilijk te vinden verantwoordelijkheid voor hun eigen gezondheid te nemen. Bij zorgverleners ontbraken kennis en kunde over de programma's. Ook gaven ze patiënten soms geen toestemming om aan bewegingsprogramma’s mee te doen of verzuimden ze de patiënten de benodigde verwijzingen te geven. Knelpunten op het gebied van de organisatie waren dat de programma’s op een voor de patiënt ongeschikte plaats en onhandig tijdstip werden gegeven en dat ze niet op het juiste moment in het behandelproces werden aangeboden. Ook onvoldoende programmacapaciteit (wachtlijsten), slechte bereikbaarheid van contactpersonen, gebrek aan informatie over de programma's, geen betrokkenheid van de behandelaars en slechte communicatie tussen tweede- en eerstelijns zorgverleners vormden belangrijke knelpunten. Qua regelgeving en financiën was het een belangrijk knelpunt dat de bewegingsprogramma’s niet onder de basisverzekering vielen en het onduidelijk was in hoeverre de programma’s vanuit de aanvullende verzekeringen vergoed werden. Contact met lotgenoten bleek een bevorderend factor voor implementatie.
We kunnen concluderen dat knelpunten voor implementatie van bewegingsprogramma's zich voordeden in meerdere domeinen; de meeste lagen op het gebied van de organisatie. Een strategie die de knelpunten wegneemt kan de implementatie van bewegingsprogramma’s voor patiënten met kanker verbeteren ende kwaliteit van leven van na de behandeling van kanker bevorderen