Perspectief oudere van invloed op therapietrouw

Vanwege meervoudige chronische aandoeningen wordt het betekenisvol handelen van ouderen vaak belemmerd. Ergotherapeutische interventies kunnen bijdragen aan het behoud of verbeteren van dit handelen. Inzicht in hoe oudere personen hun handelen, sociale participatie en gezondheid ervaren, helpt om de ergotherapeutische aanpak op maat af te stemmen op de persoon. In dit kwalitatief onderzoek is gezocht naar het perspectief van oudere persoon zelf op zijn of haar handelen en mogelijke factoren die dit handelen beïnvloeden.

Een gevarieerde groep thuiswonende ouderen met chronische aandoeningen (n=14) werd geïnterviewd over hun perceptie van hun handelen, sociale participatie en gezondheid. Eveneens werd er gepeild naar mogelijke factoren die bovenstaande componenten beïnvloeden. De thuiswonende ouderen gaven aan vrij tevreden te zijn met hun gezondheid en hun functioneren, en dit ongeacht hun functioneringsniveau op het moment van bevraging. Factoren die volgens hen de mate van hun functioneren beïnvloeden, zijn zowel extrinsiek, zoals hulpmiddelen en de woonomgeving, als intrinsiek, zoals attitude van de persoon en de coping strategieën die de persoon toepast.

Hulpmiddelen, de woon- en leefomgeving, professionele en informele steun en medicatie worden door de ondervraagde ouderen gezien als belangrijke extrinsieke determinanten voor het behoud van hun functioneren. De eigen attitude, de mate waarin men sociale invloed toelaat en de persoonlijke effectiviteit zijn intrinsieke factoren die het functioneren beïnvloeden. De attitude van een persoon hangt samen met de betekenis die de activiteit voor hem of haar heeft, met zijn of haar persoonlijk welzijn, waarden en verlangen naar autonomie. Leeftijdgenoten en kinderen worden door de ouderen ervaren als de belangrijkste sociale componenten waardoor men zich laat beïnvloeden. Ook tradities, in het bijzonder religieuze activiteiten, zijn voor de oudere motiverende factoren om tot handelen over te gaan. Persoonlijke effectiviteit is gekoppeld aan het geloof van de persoon in zijn persoonlijke competenties en aan de relatie tussen inspanning en resultaat. Tot slot heeft het toepassen van probleemgerichte coping strategieën een gunstige invloed op het zelfstandigheidsniveau van de persoon.  

Op basis van deze bevindingen werd een tool ontwikkeld die handvaten biedt om op maat de oudere te coachen naar hogere therapietrouw voor gezondheidsinterventies met betrekking tot functioneren en sociale participatie.

Lees hier de publicatie van De Coninck, Declercq, Bouckaert, Vermandere, Graff en Aertgeert.