Taakherschikking in de ouderenzorg lijkt een neutraal of positief effect te hebben
Het groeiende aantal ouderen vraagt om innovatieve oplossingen om deze groep goede zorg te (blijven) bieden. Een van deze oplossingen ligt mogelijk in taakherschikking, waarbij taken van artsen uitgevoerd worden door andere professionals zoals verpleegkundigen, verpleegkundig specialisten (VS’en) en physician assistants (PA’s). Deze literatuurstudie geeft aanwijzingen dat met taakherschikking in de ouderenzorg de kwaliteit van zorg even goed is als de zorg van een arts, maar er is te weinig onderzoek naar gedaan om hier harde uitspraken over te doen.
Om de effecten van taakherschikking in de eerstelijns ouderenzorg en verpleeghuizen in kaart te brengen is er een systematische literatuurstudie uitgevoerd. Deze literatuurstudie leverde 12 bruikbare artikelen op. Naast de effecten is ook gekeken naar factoren die de implementatie van taakherschikking in de ouderenzorg beïnvloeden.
Slechts 2 studies waren randomized controlled trials (RCTs) met de hoogste bewijslast, de overige studies gebruikten een ander vergelijkend design.
De volgende uitkomsten werden meegenomen in dit onderzoek: 1) patiëntenuitkomsten zoals kwaliteit van leven, mortaliteit en HbA1c; 2) procesuitkomsten zoals score op kwaliteitsindicatoren en percentage uitgevoerde preventieactiviteiten; en 3) zorggebruik zoals medicatiegebruik en aantal ziekenhuisopnames. In geen van de geïncludeerde studies werden zorgverleneruitkomsten zoals werkdruk en tevredenheid meegenomen. De RCTs lieten zien dat taakherschikking naar een verpleegkundige, VS of PA een vergelijkbaar effect had als zorg van een arts op ongeveer de helft van de uitkomsten en een positief effect op de andere helft van de uitkomsten. Deze bevindingen werden ondersteund door de overige studies met uitzondering dat twee studies een toename in het aantal acute ongeplande visites liet zien wanneer taakherschikking werd ingezet. Kosten werden slechts in twee studies meegenomen: de RCT liet lagere kosten zien bij taakherschikking en in de andere studie had taakherschikking geen effect op de kosten.
De implementatie van taakherschikking in de ouderenzorg werd beïnvloed door maatschappelijke, organisatorische en individuele factoren. Om taakherschikking te laten slagen moet er op maatschappelijk niveau bijvoorbeeld goede financiering en ondersteunende wetgeving zijn. Op organisatieniveau moet de verpleegkundige, VS of PA ondersteuning ontvangen van managers en bestuurders die buiten de gebaande paden durven te denken. Als laatste moet de verpleegkundige, VS of PA zelf een sterkte pioniersgeest hebben en moet de arts bereid zijn om de verantwoordelijkheid voor de patiëntenzorg te delen.
Hoewel de bevindingen van dit onderzoek taakherschikking in de ouderenzorg ondersteunen moeten de bevindingen met grote voorzichtigheid worden geïnterpreteerd. Aanvullende, goed opgezette studies zijn nodig om definitieve conclusies te formuleren over het effect van taakherschikking op kwaliteit en kosten van de ouderenzorg.
Verwijzing naar artikel
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28299815’
Verwijzing naar protocol