Implementatie navigatiebronchoscopie
Op 1 mei 2023 startte een nieuw KWF implementatieonderzoek (14979) waarin de landelijke implementatie van de navigatiebronchoscopie centraal staat, een diagnostisch onderzoek naar afwijkingen verdacht voor longkanker, ontwikkeld in het Radboudumc.
Longkanker begint als een kleine verdachte plek in de long. In een vroeg stadium geeft dit plekje nog geen klachten en worden deze afwijkingen (zolang er nog geen landelijke CT screening geïmplementeerd is) vaak per toeval gevonden op een röntgenfoto of CT-scan die voor een longklacht of een andere klacht werd gemaakt. Voorheen was een punctie door de borstkaswand vanaf de buitenkant (CT-geleide punctie) de standaard methode om weefsel uit de long te verzamelen en hiermee een diagnose te stellen. Hierbij komen vaak complicaties zoals een klaplong of bloeding voor. Ook zijn niet alle locaties van verdachte plekken in de longen geschikt voor deze benadering van buitenaf en kunnen mensen met kwalitatief slechte longen een CT-geleide punctie niet altijd ondergaan.
De navigatiebronchoscopie is een procedure onder narcose, waarbij de longarts een flexibel slangetje met camera (bronchoscoop) via de mond in de natuurlijke luchtwegen brengt. Vervolgens wordt gebruik gemaakt van verschillende soorten beeldvorming tijdens de ingreep. Röntgenfoto’s, CT-scans en andere technologische hulpmiddelen helpen te navigeren naar de verdachte plek om daar weefsel af te nemen. Met de navigatiebronchoscopie is het mogelijk om van kleine verdachte plekken weefsel te verzamelen, en om weefsel te verzamelen van verdachte plekken in de long die met andere methoden niet bereikbaar zijn. Voorheen werd bij veel patiënten waarbij een diagnose met CT punctie niet mogelijk werd geacht ervoor gekozen om de verdachte plek “blind” te behandelen met een operatie of bestraling, of er werd besloten om niets te doen en de verdachte plek slechts te vervolgen. Doordat met de navigatiebronchoscopie in een zeer groot deel van de gevallen een diagnose kan worden gesteld of uitgesloten, worden onnodig “blind” behandelen of onterecht afwachten voorkomen.
De navigatiebronchoscopie is in het Radboudumc inmiddels standaard zorg geworden, en ook enkele andere centra zijn inmiddels opgestart in studieverband. We zouden graag zien dat deze procedure overal in het land beschikbaar en kwalitatief goed uitgevoerd gaat worden. Ons doel met dit implementatieproject is om navigatiebronchoscopie beschikbaar te maken voor alle patiënten in Nederland met verdachte plekken in de long. Dit willen we doen door in zes tot tien ziekenhuizen, verspreid door het land, nieuwe teams op te leiden om navigatiebronchoscopie uit te gaan voeren. Behoudens het trainen van de nieuwe teams, zullen er een landelijke database en multidisciplinair overlegstructuur opgezet worden om met en van elkaar te blijven leren en in de toekomst de zorgkwaliteit te kunnen handhaven en verder te verbeteren.
Dit project betreft een samenwerking tussen de afdelingen Longziekten (prof. dr. Erik der Heijden, dr. Roel Verhoeven) en IQ healthcare (prof dr. Rosella Hermens, dr. Julie Swillens). De arts-onderzoeker op dit project is Ferhat Beyaz.